In Nederland zijn er verschillende samenlevingsvormen mogelijk. Deze bepalen de rechten en plichten van de partners in een huwelijk of partnerschap. Wanneer jullie besluiten in het huwelijk te treden of een partnerschap aan te gaan zijn er verschillende keuzes die er gemaakt kunnen worden. Dit is ook bepalend bij de regels er gelden wanneer er een scheiding plaatsvindt.

Zijn jullie voor 1 januari 2018 in Nederland getrouwd? Dan is dit, tenzij jullie anders hebben aangegeven, gebeurd in gemeenschap van goederen. Hierbij geldt dat het vermogen waarover de beide partners beschikken, nu gedeeld wordt tussen de partners. Als er sprake is van een scheiding, moet het vermogen eerlijk worden verdeeld.

Afwijking van de wettelijke regeling voor het huwelijk

Hoewel de meeste huwelijken worden afgelegd in gemeenschap van goederen zijn er ook andere mogelijkheden. Steeds meer koppels kiezen ervoor om te trouwen onder huwelijkse voorwaarden. Dit is een overeenkomst tussen twee echtgenoten die wordt vastgelegd bij een huwelijk. In deze overeenkomst wordt het recht op huwelijksvermogen, wat bestaat uit het bezit en inkomen, wettelijk geregeld. Wanneer je kiest voor huwelijkse voorwaarden wordt er afgeweken van het wettelijk vermogensstelsel van de gemeenschap van goederen.

Wet verevening pensioenrechten bij scheiding

Als jullie in de huwelijkse voorwaarden niet hebben vastgelegd wat er gebeurt met het pensioen in het geval jullie scheiden, geldt de ‘wet verevening pensioenrechten bij scheiding’. In deze wet is geregeld hoe het pensioen wordt verdeeld tussen ex-partners. Beide partners hebben dan recht op de helft van het ouderdomspensioen dat is opgebouwd door de ex-partner in de periode van het huwelijk.

In de huwelijkse voorwaarden kunnen er ook afspraken gemaakt zijn over de verdeling van het pensioen. Jullie geven dan aan beiden eens te zijn met de vooraf afgesproken verdeling. De huwelijkse voorwaarden hebben dan ook voorrang op de wet verevening pensioenrechten.

Verschillende afspraken mogelijk voor het verdelen van jullie pensioen

Er zijn verschillende afspraken die gemaakt kunnen worden bij de verdeling van het pensioen. Jullie kunnen ervoor kiezen om af te zien van elkaars pensioenrecht. Dit kan een goede keuze zijn als jullie ongeveer evenveel pensioen hebben opgebouwd. Het is ook mogelijk om zelf een verdeling te kiezen. Zo kun je een percentage vaststellen dat wordt uitgekeerd aan de ex-partner. Ook hier is het weer een vereiste dat beide partners het eens zijn met deze afspraak.

De huwelijkse voorwaarden zijn rechtsgeldig en worden ingediend bij een notaris. Als er onduidelijkheid ontstaat over de inhoud van de huwelijkse voorwaarden kan het zijn dat er een rechtbank moet worden ingeschakeld om hier uitspraak over te doen. De zaak kan worden voorgelegd door één van de partners, of door het pensioenfonds. Het is dus raadzaam om de huwelijkse voorwaarden vooraf te laten controleren door een advocaat. Zo weet je zeker dat je belangen goed zijn vertegenwoordigd tijdens een scheiding.

Wijzigen huwelijkse voorwaarden

Het is tijdens een huwelijk nog mogelijk om de huwelijkse voorwaarden te wijzigen. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan wanneer er grote veranderingen plaatsvinden in de financiële situatie. Ook in dit geval moeten de gemaakte afspraken schriftelijk worden vastgelegd en worden ingediend bij een notaris.

Stel het pensioenfonds tijdig op de hoogte

Als de scheiding eenmaal is ingediend is het belangrijk het pensioenfonds hiervan op de hoogte te stellen. Zij moeten over de scheiding en de huwelijkse voorwaarden worden ingelicht zodat de betaling correct kan verlopen. Zorg er daarom voor dat je binnen twee jaar na de scheiding het ‘Mededelingsformulier in verband met verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding’ indient bij je eigen pensioenfonds en het pensioenfonds van je ex-partner.

Schakel eventueel hulp van een mediator in

Een scheidingsmediator kan hulp bieden wanneer er onduidelijkheid ontstaat over de verdeling van het pensioen, of over de inhoud van de huwelijkse voorwaarden. Hij of zij kan duidelijkheid creëren over de huidige situatie en eventuele mogelijkheden toelichten in een gesprek. Beide partners moeten in dit geval wel open staan voor een gesprek en met elkaar om tafel willen gaan zitten.